Khi đoàn chúng tôi đến Nghệ An, do phạm vi các người nghèo ở cách quá xa nhau, chúng tôi vẫn không đến hết các gia đình nghèo muốn đến, cho nên những gia đình nghèo ở xa sẽ tập trung sớm về tại tu viện Mến Thánh Giá (MTG) Vinh để nhận tiền và quà cứu trợ và sau đó chúng tôi sẽ đến các gia đình có thể đến được.

Tại đây, khi tôi phát quà cho một người thiếu phụ trẻ, xanh xao, chị bật khóc, các gia đình được chọn lựa là họ rất nghèo, chúng tôi thường cảm nhận được sự biết ơn của họ qua ánh mắt hay một cái siết tay khi nhận quà, nhưng bật khóc thì ít có. Tôi hỏi: “Em có chuyện gì mà khóc?” chị nói: “Con em sắp chết rồi.” và tiếng nấc lớn hơn, tôi hỏi tiếp: “Cháu bị bệnh gì, sao em nghĩ con em sắp chết?” Chị trả lời: “Cháu ói ra máu, hôm qua xuống nhà thương, nhưng không chữa được, nó bị tim và cần phải mổ nhưng con không có tiền.” Một vài câu hỏi nữa về em bé, nhưng tôi không biết thêm gì hơn ngoài tiếng nức nở. Tôi quay lại hỏi các ma-sơ, vì họ chọn, giới thiệu gia đình chị này được nhận sự giúp đỡ và được giải thích, em bé con của chị bị đau tim bẩm sinh và đến nay vẫn không được chữa trị. Tôi phần nào cảm thông được nỗi đau của người mẹ nhìn con mình nằm đau mà bất lực vì nghèo. Có lẽ chị khắc khoải trông vào một phép lạ để cứu được con, cháu tên Yến Nhi.

Tôi xót xa khi thấy nước mắt của người mẹ thương con chảy dài, tôi nói: “Chiều nay tôi sẽ lên thăm cháu rồi xem có giúp gì được không.” Chỉ một lời hứa đến thăm, nhưng tôi thấy đã làm được dịu bớt nhiều nỗi đau của chị.

Phát quà cứu trợ xong, nhóm chúng tôi vội vã đi đến các gia đình cần phải đến, bị trời mưa, đường quá khó đi, trơn trợt, hai tay gắn máy kỳ cựu của nhóm tôi là Hoàng và anh Dũng mà cũng bị trượt ngã xe hai lần, phần tôi được ma sơ lái xe giỏi nhất chở tôi đi. Sau khi đi hết các gia đình quanh vùng, tôi nhớ đến lời hứa lên thăm gia đình cháu Yến Vi và hỏi nhờ đưa lên đi, nhưng không ai nghĩ là tôi nên đi vì có thể không đến đó được trong lúc mưa như thế này, ngay cả ma sơ vừa chở tôi đi rất tận tình, cũng rất e ngại, không tin là ma sơ lái lên được đến đó, dù chỉ cách khoảng 5 cây số. Tôi không dám ép, nhưng tôi nghĩ người phụ nữ xanh xao kia – chị Tuân – đã xuống được, về được thì phải có cách. Tôi biết chắc là chị Tuân đang chờ và tôi đã hứa. Mỗi khi có nhiếu trở ngại, khó khăn để đến một nơi nào, tôi luôn nhớ câu nói của Nguyễn Bá Học “Đường đi khó, không khó vì ngăn sông cách núi, mà khó vì lòng người ngại núi e sông.”

Vì thấy tôi cương quyết nên các sơ chìu ý và may mắn họ tìm được một người sẽ chở tôi đi đến. Đường đi khó tôi muốn ghi hình làm kỷ niệm, nhưng phải bám chặt hai tay không thì bị văng ra khỏi xe bất cứ lúc nào, cuối cùng tôi cũng đến được nhà chị Tuân. Chị Tuân đang cuốc cày dưới mưa nhận ngay ra chúng tôi và vội vã chạy về nhà. Tôi có thời gian hỏi thăm kỹ hơn và biết cháu không ăn được từ nhỏ, lúc sinh ra được chẩn đoán bệnh tim cần giải phẫu. Cháu không ăn được chỉ có uống được sữa bò Ông Thọ nên rất yếu, không đứng, ngồi được. Cách đây đã lâu cháu có hồ sơ bệnh án nhưng không ai giúp gì được nên cháu vẫn phải tiếp tục sống như vậy. Nhìn cảnh cơ hàn của gia đình, tôi giúp thêm tiền cho chị và cho chị thêm một chiếc mền nữa, chị sẽ nhận tại tu viện.

Tôi chụp hình cháu bé và dè dặt hứa sẽ theo dõi việc này để giúp, tôi không biết làm được gì, nhưng chỉ có lời hứa cũng đủ làm người mẹ vui hơn nhiều và hy vọng. Đã hứa nhưng tôi chưa biết phải làm gì vì nguồn lực VINAHF rất hạn chế, chúng tôi chưa dám nghĩ đến việc giúp mổ tim vì biết rất tốn kém, nhưng tôi vẫn thầm mong là mình cứ làm hết sức rồi biết đâu, quới nhân, ơn trên phù hộ cho đủ nhân duyên và tôi hy vọng mong manh vào cuộc gặp gỡ sắp đến.

Khi biết tôi sắp về VN, nhóm “Maison Chance USA” của anh Trung ở Maryland – Virginia, có nhờ tôi mang một số tiền mặt để đưa tận tay cho “một nhóm bạn trẻ đầy lòng nhân ái, chuyên lo giúp trẻ em nghèo để mổ tim“. Tôi hoàn toàn chưa biết ai trong nhóm này, nhưng anh Trung – một người đã ủng hộ rất mạnh cho VINAHF – nhờ việc này, cho nên tôi rất vui để giúp anh như là một việc nhỏ để cám ơn nhóm anh, hơn nữa tôi luôn muốn tìm làm bạn với những người trong nhóm anh Trung, mà tôi có “linh cảm” sẽ mang đến tôi rất nhiều điều tích cực từ tấm lòng nhân hậu của họ.

Tôi đã một lần mất ví ở phi trường TSN, nên tôi rất sợ mang tiền, muốn giao ngay số tiền trước khi rời Sài Gòn lên Tây Nguyên và đi khắp nơi, nhưng không làm được, phải giữ số tiền cho đến hơn 2 tuần sau và chỉ còn một ngày cuối tôi phải làm xong trước khi đi Úc. Tôi gặp được hai người đại diện trong nhóm các thiện nghiện chuyên lo giúp mổ tim cho trẻ em nghèo, hai cô bạn trẻ Thảo và Hiền (T&H). Đồng thanh tương ứng, đồng khí tương cầu, xa lạ nhưng chỉ trong giây lát chúng tôi nhanh chóng làm quen và thân thiện như đã biết và làm việc lâu năm với nhau, Thảo và Hiền tận dụng khoảng thời gian ngắn còn lại của tôi, đưa tôi đến bệnh viện và tôi được biết thực trạng và gặp được cha mẹ và một bé gái người thiểu số (người dân tộc) mà cháu được nhóm T&H sắp xếp trong ca mổ sắp đến. Thật là một thiện duyên cho tôi đến tận nơi, hiểu thêm rõ những việc làm cao quí, âm thầm mà nhóm T&H đã giúp trên 90 trường hợp mổ tim thành công cho các trẻ em nghèo. Nhóm T&H không có tổ chức, không có tên tuổi gì, chỉ muốn thầm lặng làm việc với những ai biết và ủng hộ cho công việc của họ. Tôi rất cảm phục khi biết được thêm qua những tâm sự ngắn ngủi đầy tình người và được gặp gỡ, chuyện trò với gia đình với các trẻ em sắp được giải phẩu là tại đây.

Tôi nhớ lời hứa cho bé Yến Nhi, kể lại chuyện và không chờ đến khi tôi nhờ giúp đỡ, nhóm T&H đã rất mau mắn, nhiệt tình chỉ vẽ tôi từng bước cho cháu được đưa đến bệnh viện để được nhóm lo cho em. Cũng trong dịp này T&H giới thiệu tôi làm quen nhóm y tá và người bác sĩ đã từng phẫu thuật thành công rất nhiều các ca mổ tim cho các em. Tôi không ngờ nhân duyên đưa đẩy đến một cuộc hội ngộ thú vị trong thời gian thật ngắn. Khi chia tay, nhóm T&H còn chu đáo lo taxi theo tôi đi tận nơi có cuộc hẹn khác, để biết chắc tôi không bị lạc đường, rồi trễ hẹn. Bắt tay tạm biệt nhóm T&H, lòng tôi thật vui, biết được hai người bạn mới với công việc âm thầm họ làm biết bao nhiêu năm qua và lời hứa sẽ lo cho em bé ở Nghệ An, cùng với những hướng dẫn cần phải làm gì để cho em Yến Nhi nhanh chóng được chuyển vào Sài Gòn. Với nhiều tình huống như việc của em Yến Nhi, tôi luôn cố làm tất cả những gì cần làm và phần còn lại tôi giao hết cho Ơn trên và bình thản chấp nhận kết quả dù thế nào, nhưng không ngờ “nhân duyên” đưa đẩy cho tôi giữ được lời hứa đến gia đình chị nông dân kia giống như là đã trong một kế hoạch được sắp xếp chu đáo. Hay đó chính là Luật Hấp Dẫn “sức mạnh ý muốn” mà BS Wayne Dyer luôn luôn muốn quảng bá như là một kỳ diệu vốn có của vũ trụ.

Tôi trở về Mỹ sau khi nối kết được các ma sơ ở MTG Vinh, các thiện nguyện VINAHF và nhóm T&H để cùng phối hợp, chung lo cho em Yến Nhi và đó là một trong vài việc mà tôi chờ đợi, hy vọng về kết quả trong số rất nhiều việc mà nhóm VINAHF đã “tạo duyên“. Tôi bị đổi giờ (jet lag) và nhờ ít ngủ nên có thêm thời gian đọc email, trong nhiều email nhận vào lúc 3 giờ sáng nay, email của Hạnh Thảo tin tôi biết với nguyên văn:

“Em bé mà anh chị em mình thăm ở bệnh viện hôm trước là ca số 90 (bé Cham thị Ngọc Huyền), bé này đã được mổ thành công ngày thứ 6 (hôm anh em mình gặp bé là thứ 4), bé được xuất viện luôn rồi anh nhé, em có cc anh trong các báo cáo mổ tim vừa rồi của em đó (nhưng hình như mail gửi anh bi trả lại, để em gửi lại xem sao anh nhé). Tuần lễ sau đó mình có thêm một ca nữa la ca 91 cũng đã mổ xong rồi, sắp được xuất viện.

Bé Yến Nhi ở Vinh thì em đã tiếp xúc được với gia đình và với Sơ Hợp rồi, theo các bác sĩ ở Vinh thì gia đình phải nuôi cháu thêm một thời gian để cháu khoẻ hơn mới có thể đi lên thành phố để khám tiếp được, em sẽ theo dõi tiếp và sẽ báo anh sau khi có thêm kết qủa, em dang nhờ các bác sĩ Nhi Đồng 2 xem them bệnh án cho bé để xem họ có ý kiến gì về bệnh của bé.” và kết email với lời chúc mừng sinh nhật hóm hỉnh, dễ thươngcho tôi, cũng là ngày Tết Dương lịch.

Tuy việc chữa trị cho bé vẫn còn chờ xem nhưng đọc email T&H tôi vui mừng vì bé Yến Nhi nay đã nằm trong vòng tay nhân ái của nhóm T&H và cháu sẽ nhận được tình thương cao nhất có thể có được, mong đây sẽ là ca thứ 92 thành công trong công việc giúp, cứu sống các trẻ em nghèo như Yến Nhi của nhóm T&H. Tin vui từ email của T&H làm tôi muốn viết lại câu chuyện này để “khai bút” đầu năm, cũng là ngày sinh nhật của tôi. Trong ngày sinh nhật, tôi đã nhận nhiều email, quà, các chúc mừng từ học trò cũ, từ bạn bè, các thiện nguyện, gia đình,… nhưng email của T&H có lẽ là một món quà sinh nhật đặc biệt nhất, rất có ý nghĩa vì đó là món quà tôi đang mong đợi.

Tôi không thể làm được gì nhiều để giúp gia đình chị nông dân đó thoát cảnh nghèo, nhưng tôi vui mừng và hy vọng là nhóm T&H, các ma sơ ở MTG Vinh cùng các thiện nguyện VINAHF đang phối hợp để giúp cho cháu Yến Nhi có một cuộc sống bình thường và chị Tuân sẽ không còn những giọt nước mắt lăn dài mỗi khi nhìn đứa con ốm yếu, mà có thể sẽ là nụ cười khi thấy đứa con trai chị lớn lên từng ngày. Nghĩ đến điều này và tin vui về các ca mổ vừa thành công của nhóm T&H, tôi thầm cám ơn, thêm một “phần thưởng số mệnh” cho tôi biết được nhóm T&H, cái “ngẫu nhiên” lạ lùng là ngày tôi biết, làm quen anh Trung ở Maryland, cùng trùng với lúc cháu Yến Nhi sinh ra ở vùng quê xa xôi ở Nghệ An và mấy năm sau trong “trùng trùng duyên khởi” hai sự kiện này lại kết hợp với nhau.

Dự báo sẽ có cơn bão tuyết tối nay, nhưng tôi nhìn ra mặt trời vừa ló dạng với tia nắng sáng mai thật đẹp. Tôi chuẩn bị ngày đi làm đầu năm trong niềm vui, nghĩ đến nhân duyên kỳ diệu đã giúp tôi giữ được lời hứa với chị Tuân, mà hy vọng một ngày nào trở lại thăm gia đình chị, sẽ thấy hai mẹ con chị với nụ cười trong cảnh “dù nghèo mà vui“.

Mùa Đông New Jersey, tháng Giêng 2014.

[cool_tag_cloud on_single_display=”local”]

Được giới thiệu của cô Hạ Nghi trong nhóm những người có chung sở thích, Hoàng đã chở tôi tìm đến tiệm may của cô Yến ở sâu trong một hẻm tại Đa Kao, cô thuê một phòng chật chội ngay trên “kênh nước đen” hôi hám của vùng Thị Nghè.

Tôi vẫn còn nhớ rõ câu chuyện Yến kể lúc đó, Yến có tật bẩm sinh đôi chân, không đi được từ bé và mỗi khi đến tiệm để được may áo quần, Yến luôn bị thương tổn vì cái nhìn, hay sự trêu chọc, cho nên từ nhỏ ước mơ của Yến là được học may để tự mình may cho mình áo quần, tránh bị tổn thương, xúc phạm mỗi khi phải đến tiệm may.

Yến thông minh, nên nhanh chóng thành một người thợ may rất khéo tay, nhiều người đã đến nhờ Yến may, từ đó Yến có một cuộc sống tự lập, thoải mái với thu nhập nhờ vào tài năng của mình. Tuy nhiên, Yến không dừng lại ở đây, nhớ lại những gì mình đã trải qua, những tổn thương, nỗi khổ về thân và tâm của bao nhiêu người khuyến tật (KT) đã chịu đựng, mà Yến tin rằng nếu có cơ hội, thì họ cũng sẽ sống tự lập được như Yến. Cho nên, Yến ước mơ có một cơ sở may để vừa làm việc và cùng lúc dạy may cho các người khuyết tật giúp họ có cuộc sống với đầy đủ nhân phẩm và có lẽ Yến là một trong những người tiên phong với việc lập một xưởng may đầu tiên thực sự cho người KT.

Xưởng may của Yến sẽ cạnh tranh với mọi cơ sở khác dựa trên chất lượng của sản phẩm theo qui luật thị trường, bởi Yến tin cô sẽ làm được điều đó, và tôi đã tin Yến ngay trong lần nói chuyện đầu tiên. Khi chúng tôi tìm đến, Yến đã và đang được giúp các em khuyết tật, Yến nói là hiện cô đang thiếu máy may, số máy hiện đang có chỉ đủ để sản xuất, nếu dạy các em khuyết tật thì không có máy để làm, cho nên cô rất cần thêm máy may để vừa làm hàng đảm bảo sự sống cho “cả nhà” và cho việc dạy may cho các em KT. Yến mong ước mua được thêm 4 máy may nữa và nói chỉ muốn mượn tiền thôi, chớ không xin, vì Yến không mượn đâu được.

Yến cần Hội chúng tôi giúp Yến, giúp các em KT, rồi sau này cô sẽ từ từ trả lại cho Hội. Đó chính là ý tưởng (idea) của Micro-finance.

Lắng nghe câu chuyện và hoài bão của Yến, tôi cảm nhận được nhiệt huyết, sự đam mê (a burning desire) của cô gái này và được tận mắt chứng các em KT đang chăm chú làm việc trong căn phòng chật chội, tôi nhanh chóng đồng ý sẽ “trút ống” số tiền của Hội để trang bị cho Yến thêm 4 máy may.

Trên đường về tôi hỏi Hoàng, không biết mình quyết định có nhanh quá không? Lúc đó, số tiền là rất lớn đối với với một Hội chưa có tên tuổi. Gần 13 năm kể từ ngày gặp gỡ hôm ấy, tôi vẫn theo dõi hành trình của Yến với nhiều thăng trầm, chông gai mà cô gái tật nguyền này phải đương đầu để biến giấc mơ mình thành hiện thực, đó một cuộc chiến đấu không cân sức mà Yến đã tự nguyện dấn thân với mong ước giúp được những người KT đồng cảnh ngộ. Không thể kể hết những gì Yến đã trải qua trong 13 năm qua, từ việc bị lừa gạt, chịu đựng sự bóc lột và sự cạnh tranh, có lúc rất khắt nghiệt và bất công cho hoàn cảnh cô thế của Yến. Ngoài việc tận dụng “chất xám” của mình, Yến là một người rất ngoan đạo, nên tìm được thêm sức mạnh ở đức tin. Yến kể tôi trong những lúc nguy nan, Yến đặt niềm tin vào Đức Chúa Jesus và nhờ được đỡ đầu của các Cha, cơ sở đã vượt qua lúc khó khăn và phát triển được như hôm nay. Đúng là: Hãy tự giúp mình và Thượng Đế sẽ giúp cho (“Help yourself and God will help you.”).

Yến đã làm việc với một nghị lực phi thường, đã tận nhân lực để đạt được mong ước, với một mục đích nhân ái, cao cả. Mỗi khi về Việt Nam, tôi luôn ghé thăm “nhà mình” là chữ mà Yến chỉ xưởng may khi nói chuyện hay gởi email đến tôi. Tôi có những buổi ăn cơm tối với cả nhà, dự các buổi học Anh văn do tình nguyện viên đến dạy tận nơi, vì các em và Yến không đi lại được. Yến rất cầu tiến, nhạy bén và biết lắng nghe, Yến bắt đầu học sử dụng email, học vi tính để chuẩn bị kịp thời khi cơ sở lớn dần và mọi việc đều sẽ thực hiện qua mạng, với công nghệ thông tin sẽ đi nhanh vào lãnh vực may mặc. Tôi luôn có ấn tượng về các cuộc nói chuyện hay trao đổi với Yến, cô kể tôi cách tối ưu hoá hệ thống may bằng việc chuyên môn hoá điểm mạnh của mỗi em khuyết tật, những sản phẩm rất sáng tạo, Yến đã nói với các em: “Chúng ta khuyết tật nhưng sản phẩm của chúng ta phải hoàn hảo”, “chúng ta có nhiều khách hàng vì chất lượng sản phẩm của chúng ta chớ không phải vì lòng thương hại”.Đúng như ý định ban đầu khi cô muốn lập một xưởng may mặc, tôi vui mừng với những thành công, từng bước đi lên của xưởng may, nhưng cũng đau lòng khi biết Yến phải chịu đựng nhiều bất công. Một lần ghé thăm, khi thấy dòng chữ tiếng Anh trên sản phẩm của “nhà mình”: “Các bạn mua sản phẩm này là đang giúp đỡ cho các người khuyết tật”, tôi tưởng đó là điều tốt đẹp cho “nhà mình”, nhưng sự thật không phải như vậy, qua trung gian, một công ty đặt hàng, mà Yến nói là giá rất bóc lột, nhưng Yến đành chịu phải làm, Yến kể thêm các chi tiết liên quan về đơn đặt hang mang danh nghĩa giúp người KT nhưng thực sự “những điều trông thấy mà đau đớn lòng”, Yến đã xót xa khi nói là: “Anh ơi, Người khuyết tật hiện nay là đối tượng dễ dàng bị bóc lột nhất!”Tôi cũng đã xót xa khi Yến có những trăn trở, hỏi tôi lời khuyên, nhưng tôi cũng bó tay trong xã hội nhiễu nhương, không giúp được gì. Mong rằng một ngày người KT sẽ được bảo vệ như câu nói: “Hãy nhìn vào cách xã hội chăm sóc người tàn tật để biết bản chất của một chế độ.” Trong chuyến về thăm “cả nhà” trong tháng 12/2019 tôi vui mừng khi cơ sở ngày càng “hoành tráng” trong căn nhà 3 tầng và bây giờ là Công ty May mặc Hoàng Tâm và được biết Yến sắp nâng cấp thiết bị, tôi yêu cầu và Yến vui vẻ để tặng cho chùa, nhà thờ nơi có các nữ tu là Thiện Nguyện viên (TNV) VINAHF đang cần máy may bền tốt (công nghiệp) mà tôi hứa sẽ cho và Yến đã giúp tôi giữ lời hứa với các TNV VINAHF, cả cho một gia đình nghèo ở Quảng Trị đang cần máy may.

Hôm nay, tại Mỹ, tôi nhận được thêm 1 thùng khẩu trang từ “nhà mình” – Biết hiện nay cơ sở may của Yến, đang bị ảnh hưởng nặng vì nạn dịch Covid19, xưởng chỉ còn may “cầm chừng” các khẩu trang, sử dụng dưới 50% công suất của xưởng, cho nên tôi đặt khẩu trang tốt, nhấn mạnh là Yến phải lấy theo đúng giá thị trường và xin được từ chối số khẩu trang Yến muốn tặng thêm, mà hãy dùng nó để giúp cho các em KT đang không có việc làm hiện nay, nhưng khi chúng tôi nhận và kiểm tra thì Yến cũng đã tặng thêm cho 20% hơn số khẩu trang đã đặt may.

Khi đại dịch hoành hành nước Mỹ, những người bạn ở đây cảm thấy chúng ta cần phải làm điều gì để đóng góp, giúp đất nước này đang đau đớn trong cơn đại dịch, kết quả từ suy nghĩ này là mấy ngàn khẩu trang đã kịp thời gởi đến các bệnh viện New York và New Jersey với sự hỗ trợ đáng kể của Hội Lotus School Foundation, một tổ chức có quan hệ tốt đẹp với VINAHF.

Khi tôi báo tin cho Yến về việc tôi có thể sẽ nhờ “nhà mình” may và gởi gấp hàng ngàn khẩu trang tốt, Yến đã mau mắn, rất sốt sắng trả lời là sẵn sàng để đáp ứng và rất vui khi cả “nhà mình” được chung sức với chúng tôi trong việc cung cấp khẩu trang cho các bệnh viện tại đây. Số khẩu trang đặt thêm lần này và hy vọng sẽ là đợt đặt hàng khẩu trang cuối cùng, để tặng các bạn bè, các hội đoàn, nhất là thân hữu gần xa đã giúp VINAHF nhiều năm qua và bà xã lại muốn có khẩu trang màu hồng “tươi mát” cho các bạn phụ nữ. Với tôi, mỗi lần tôi đeo khẩu trang của “nhà mình” tôi luôn luôn thấy một niềm vui khi nhớ lại lịch sử vì đâu tôi có khẩu trang đeo hôm nay, tôi không ngờ rằng có một ngày cơ sở may của Yến, lại giúp chúng tôi đến nhiều như vậy và thật là “kỳ diệu” của sự liên kết, vận hành của vũ trụ, “circle of life”, những người KT từ một “ổ chuột” ở hẻm Đa Kao, nay đã giúp được cho đất nước Mỹ này những khẩu trang khi họ đang cần nhất.

Có ai ngờ, những giúp đỡ VINAHF chúng ta mang về cho các người tàn tật, bất hạnh ở quê nhà, nay trở nên một nguồn lực để giúp lại nơi đây. Chúng ta quả đều có liên kết với nhau – (We are all interconnected!).

Nếu bạn trong số nhiều người đã, đang hay sẽ sử dụng khẩu trang này của “nhà mình”, thì luôn nhớ rằng khẩu trang này không chỉ bảo vệ cho bạn, mà chính bạn đã thật sự bảo vệ cho nhiều người khuyết tật tại Công ty May mặc Hoàng Tâm và chúng ta cùng chung là một nhân loại, “Tôi cũng là em và em cũng là tôi (TCS)” (we all are one).

Viết trong lúc dịch COVID19 đang hoành hành tại New York & New Jersey.

New Jersey tháng 04 năm 2020.

Khi cho các gia đình vay, VINAHF chấp nhận những rủi ro ngoài sự kiểm soát của họ, và vì anh đã làm ăn tốt và giữ đúng lời hứa cho đến khi bị tai nạn chìm tàu, cho nên tôi nói với Cha là VINAHF có thể cho anh Tâm mượn lại một lần nữa để làm ăn lại.

VINAHF luôn cho những người có ý chí muốn làm ăn cơ hội thứ hai, nhưng sau một lúc suy nghĩ Cha Dũng nói với tôi đây là điều Cha muốn nói nhưng chưa có cơ hội.

Trong lời nói rất từ tốn, chậm rãi Cha nói với tôi Cha muốn “từ chức” vai trò TNV của mình trong CT CVKL mà Cha đã làm rất thành công trong nhiều năm qua tại khu vực Kiên Giang. 

Cha biết điều này sẽ làm tôi “hụt hẫng”, nhưng Cha nói sẵn dịp này Cha muốn nói luôn, lý do là vì Cha sắp về hưu và Cha không biết trong năm tới Cha sẽ đi đâu. 

Nếu Cha tiếp tục cho vay lại gia đình anh này và thêm các gia đình khác vay mới, thì thường phải mất từ 2, 3 năm mới thu hồi lại vốn, mà Cha sẽ không ở đây lâu như vậy, cho nên Cha nói là sau khi các gia đình hoàn vốn, Cha sẽ gởi hết vốn về VINAHF, và sẽ không giúp được VINAHF thêm nữa trong CT này. Cha chưa tìm được người tin cậy để làm thành công CT CVKL này nên chỉ xin giữ lại CT đã gần 15 năm qua là giúp gạo hàng tháng cho người nghèo của BNLV và VINAHF, Cha có người tiếp tục được tốt chương trình Phát Gạo Cho Người Nghèo, còn CT CVKL thì đòi hỏi TNV rất nhiều sự tận tuỵ để có thể làm thành công.

Cha có hỏi thăm đến Hoàng, người bạn đồng hành của tôi. Chuyến nào xuống KG, Hoàng đều đi với tôi, và 15 năm qua Hoàng đại diện VINAHF làm việc với các Cha, nên được Cha Dũng yêu mến. Cha Dũng, Cha Trí, Cha Khuyến,… là những người TNV VINAHF tiên phong trong việc mở rộng tất cả các CT của VINAHF đến các khu vực rất nghèo ở Kiên Lương, Ấp Cờ Trắng, Tà Teng, vùng giáp biên Campuchia với những chuyến đi đáng nhớ.

Vào năm 2011, Hoàng và tôi lần đầu tiên xuống Kiên Giang để gặp cha Trí và cha Dũng trong việc củng cố và mở rộng cái “kiềng” mạng lưới TNV VINAHF sau các chương trình ban đầu đã triển khai với sự cộng tác của các Cha ở Kiên Lương, sau đó được mở rộng đến vùng ấp Cờ Trắng, là vùng rất nghèo nàn ở sát biên giới Campuchia khi Cha Trí chuyển về làm việc tại đây, và rồi Hòn Chông khi Cha Dũng chuyển về đây.

Trong các chuyến đi giúp người nghèo trong các khu vực này, đáng nhớ nhất là chuyến đi cứu trợ ở Tà Teng ở ngay biên giới VN–Campuchia. 

Đó là một chuyến đi giúp người nghèo dọc theo biên giới rải rác các gia đình rất nghèo, Cha Trí vì đau lưng không đi được, nên Cha tìm cho chúng tôi người chỉ đường để tôi và Hoàng theo đó mà đi vào nơi có nhiều người nghèo. 

Theo chỉ dẫn, hai thầy trò với ba lô chứa bao thơ tiền mặt trên xe gắn máy của một “con chiên” của Cha Trí, chúng tôi đi vào vùng biên giới.

Tuy đã được báo trước về con đường dài, khó đi nhưng chúng tôi cũng không biết chúng tôi sẽ đi vào con đường như thế nào. Suốt con đường dài, gập ghềnh và heo hút chúng tôi chứng kiến được cuộc sống vô cùng thiếu thốn, nghèo nàn của người Việt, người Khờ-Me ở dọc biên giới, đáng mừng và may mắn, chúng tôi đã hoàn thành được công việc, trao được hết tất cả số tiền đến các gia đình xứng đáng như dự định, cho dù có lúc trên đường dài heo hút, tôi lo sợ, và nói với Hoàng nếu có ai ra chận mình, dù với bất cứ vũ khí gì thì mình cũng sẽ đưa hết cái ba lô cho họ để trở về an toàn. 

Về đến nơi bình yên và hoàn hồn vì đoạn đường đã đi qua. Thêm một kỷ niệm trong bao nhiêu chuyến đi của tôi và Hoàng. Cũng không quá đáng khi tôi nói Hoàng đã cùng tôi lên non, xuống biển, lên rừng, vượt suối cho công việc VINAHF giúp người nghèo của VINAHF. Chúng tôi đã đi với tất cả phương tiện có thể từ lội bộ, đi xe gắn máy, xe đò giường nằm, xe ôm, máy bay, tàu lửa, thuyền, ghe, cầu khỉ, cầu treo hay cầu phao dây kéo “tự tạo”. 

Mọi TNV VINAHF khi nói chuyện với tôi, luôn hỏi thăm Hoàng, vì Hoàng và tôi là “cặp bài trùng” trên bốn vùng chiến thuật từ các con kênh phía Đông Nam bộ, các đường mòn dọc biên giới Campuchia, lên vùng Tây Nguyên theo dọc biên giới Lào của các con đường Trường Sơn Đông, Trường Sơn Tây, miền Trung ở Đông Giang, Tây Giang (Hòn Kẻm Đá Dừng), hay lên tận đầu nguồn sông Thu Bồn, sông Gianh, ra đến miền Bắc, Sapa, Con Cuông, Lào Cai sát biên giới Trung Quốc. Những chuyến đi đêm bằng tàu lửa, xe đò nằm, những sân ga vắng lặng chỉ có 2 thầy trò, những quán ăn, cà phê lúc 3, 4 giờ sáng.

Lịch sử và sự phát triển của VINAHF cũng là lịch sử của những chuyến đi, sự gắn bó của Hoàng và tôi. VINAHF sẽ không có những chuyến đi xuyên Việt rất thành công nếu không có Hoàng làm việc âm thầm đàng sau cho việc hoạch định các chuyến đi rất chu đáo, có khi đến từng giờ để tối ưu thời gian tôi ở Việt Nam, và thu xếp việc đưa đón cho tôi đi đến nơi về đến chốn. 

 Không có gì yên tâm, và quí hơn khi được làm việc với người tận tụy, trung thành với tôn chỉ và mục đích của Hội, nhất là làm việc với một tấm lòng, phục vụ vô vụ lợi và sẵn sàng hy sinh công sức của mình cho “Đại Nghĩa”. Như trong bài: “Hoạ Hổ Hoạ Bì” thì với Hoàng đúng là: “Ái mạo, ái tài vưu ái chí / Tri nhân tri diện CÁNH tri TÂM.” 

Tất cả mọi CTV, TNV chung sức xây dựng, phục vụ cho VINAHF đều biết và yêu mến Hoàng vì đức tính rất hoà nhã, khiêm cung, nhân ái, và tôi nghĩ Hội VINAHF có Hoàng tận tụy giúp đỡ từ ngày đầu tiên thành lập cho đến nay, đó là một trong những may mắn lớn nhất cho hội VINAHF. 

Tôi biết Hoàng khi cả hai còn “đầu xanh”, lúc Hoàng vừa xuất ngũ, một thanh niên trở về từ cuộc chiến tranh ở Campuchia. Hoàng xin vào làm việc ở Trường SEATIC vừa mới thành lập. Tính tình hiền lành, chân thật của Hoàng làm tôi nhanh chóng chọn Hoàng để làm người giúp đỡ cho tôi. Hoàng thông minh, học vi tính rất nhanh, nhất là khả năng tự học lập trình bằng FoxBase, FoxPro, là những môn tôi dạy ở Trung Tâm SEATC nhưng Hoàng không được theo học tại lớp mà chỉ học qua các bài thực hành. Hoàng nhanh chóng thành cánh tay rất đắc lực giúp cho tôi trong việc in ấn giáo trình, hướng dẫn học viên thực tập các bài học tin học trên máy tính, và việc thi trắc nghiệm đã hoàn toàn tự động hoá qua mạng máy tính từ những năm 90. 

Với biết bao nhiêu thăng trầm, mới đó đã gần 40 năm. Đến nay, tóc tôi đã “muối tiêu” còn Hoàng “tiêu muối”, với gần 20 năm sau này Hoàng đã giúp tôi với một vai trò khác then chốt trong hội VINAHF, và cũng như công việc ngày nào tôi giao cho Hoàng ở TT SEATIC, sự tin cậy Hoàng không hề thay đổi: “Chú làm việc tôi yên tâm”. 

Anh Dũng, anh Mươi, Hoàng là “Kiềng 3 chân” để trên đó VINAHF mở rộng các CT của VINAHF, và nếu cho tôi thêm vào thì là “tứ trụ” của VINAHF, làm việc rất vui vẻ với nhau qua các chuyến đi, kể từ ngày thành lập cho đến nay. Sau gần 20 năm, tuy bây giờ tuổi tác để mọi người khó có những chuyến đi như ngày xưa, nhưng họ vẫn còn là chỗ dựa vững chắc cho các công việc của VINAHF. 

VINAHF sẽ không có ngày hôm nay nếu không có các công thần “Nguyễn Trãi” như Hoàng, anh Dũng, anh Mươi đã đóng góp công sức mình cho Hội.

Hoàng gọi tôi bằng “Thầy”, nên các linh mục cũng gọi tôi là “Thầy”. Có lần ở Kiên Giang buổi sáng tôi nghe đứa trẻ gọi Cha Dũng là “ông nội”, tôi lấy làm lạ vì các LM phải độc thân, hoá ra ở đây các trẻ em đều gọi cha Dũng là “ông nội”, và tôi đi với Cha Dũng và Cha Trí đến các nơi, rất nhiều người cứ tưởng tôi cũng là một linh mục hay cũng là “Thầy 6” qua cách các Cha xưng hô với tôi.

Nếu Hội An, Quảng Nam là cái nôi TNV ở miền Trung để rồi lan rộng ra Bắc đến tận Nghệ An, Tây Bắc,… thì Kiên Lương, Kiên Giang là cái nôi ở miền Nam để mạng lưới VINAHF mở rộng đến Trà Vinh, Cần Thơ, Đồng Tháp, Tiền Giang. “Cái nôi của VINAHF” là nơi có những TNV đầu tiên và thực hiện sớm nhất các chương trình của VINAHF, nhất là các chương trình dài hạn như cấp học bổng cho HS nghèo, chương trình cho vay không lãi giúp người nghèo chống thoát nghèo, chương trình xây nhà cho người nghèo, cứu trợ và giúp người tàn tật, neo đơn.

Khi trở lại Kiên Giang 2011 với sứ mạng của VINAHF, tôi cũng bồi hồi nhớ lại những ngày tôi ở Rạch Sỏi, Rạch Giá, 40 năm trước, để tìm cách vượt biên, vì trước đó Trung em trai tôi đã đi từ đây. 

Sau khi tốt nghiệp ĐH nhưng không được phân công vì lý lịch, tôi đã nhiều lần đến Kiên Giang, có lúc ở lâu vài tuần để lo cho em trai tôi và tôi vượt biên, nhưng tôi chỉ luẩn quẩn và biết một khu vực nhỏ gần nơi “tập kết” để được “taxi” (xuồng nhỏ) đưa ra tàu lớn ở cửa biển và không dám đi ra ngoài đường nhiều. 

Nay, trong chuyến đi lần này tôi được đi khắp nơi, nhất là được hai Cha Dũng & Trí dành thời gian để cho tôi đến những di tích lịch sử. Tôi đi qua con sông nơi hàng trăm ngừời Việt nam đã bị cùng đường và bị thảm sát tại đây, thăm khu mộ của gia tộc Mạc Cửu, và nghe các Cha giải thích về lịch sử của vùng Hà Tiên, thăm Động Chùa Hang, Hòn Phụ Tử và cha Dũng cũng rất chu đáo đưa chúng tôi đến một ngôi Chùa vì biết tôi thực hành đạo Phật.

Chúng tôi luôn luôn được cha Dũng đón tiếp rất chu đáo, tận tình và có những cuộc nói chuyện tâm đắc với nhau, Cha cũng đã từng là một hướng đạo sinh và sau đó tham gia phong trào “Thanh sinh Công”, được biết là Hướng Đạo Công Giáo nên “Đồng thanh tương ứng, đồng khí tương cầu”. Cha Trí rất thích các bài thơ của Ba tôi về đạo lý luân thường và ông nói có dùng thơ Ba tôi trong những bài dạy về đạo đức, sự hiếu thảo và tình nghĩa thuỷ chung của vợ chồng.

Cha Dũng hay mở những chai rượu ngon ở Ý để chiêu đãi, chưa kể các món hải sản của các “con chiên” mang đến để Cha đãi chúng tôi nào tôm, ghẹ tươi, ngon và đều được đảm bảo hoàn toàn không bị “bơm thuốc”, đó là những “phần thưởng” cho đoàn VINAHF chúng tôi mỗi khi đến thăm Cha Dũng. Khi Cha Dũng chuyển đi đến phục vụ ở Hòn Chông, Cha đã mang các CT của VINAHF đến nơi này trong khi VINAHF vẫn tiếp tục các CT ở Kiên Lương với Cha Khuyến nên VINAHF giúp thêm được các người nghèo.

Có lần chúng tôi chụp một tấm hình chung khi ghé thăm cha Khuyến thì nhận ra là sau chỉ gần 10 năm mà ngọn núi xi-măng Hà Tiên nay đã biến mất. Lúc Hoàng và tôi đến KG gặp với cha Dũng, cha Trí thì từ xa đã thấy sừng sững ngọn núi “xi măng” trên biển, mà nay thì nó không còn nữa, đúng là vật đổi sao dời. Tuy ngọn núi đã mất đi, nhưng tấm chân tình của chúng tôi với cha Dũng sẽ vẫn còn mãi mãi, không hề thay đổi.

Hôm nay biết tin Cha sắp về hưu, và chắc sẽ không còn ở KG nữa, tôi mừng là Cha đã hoàn thành sứ mạng mình trong cuộc đời hiến dâng và phục vụ Chúa.

Biết Cha Dũng gần 15 năm qua và làm việc với Cha để giúp các người nghèo trong khu vực, mà Cha đã tận tuỵ với công việc “chăn chiên”, Cha rất xứng đáng để có một cuộc sống hưu trí bình an, hạnh phúc. VINAHF sẽ thiếu đi một TNV tiên phong, tận tuỵ và rất đáng tin cậy để duy trì các CT VINAHF trong khu vực, nhưng thôi cũng đành “Tuỳ Duyên”, không chỉ riêng cha Dũng, một số TNV lão thành của VINAHF đã đến lúc phải “gác kiếm” theo qui luật tự nhiên “Lão Lai Tài Tận”. Tôi chưa biết Cha Dũng sẽ chọn nơi đâu để về hưu, nhưng tin có ngày sẽ gặp lại Cha vì chuyến năm 2019 về VN vừa qua tôi đã không ghé thăm được các Cha ở Kiên Giang như tôi vẫn làm, do VINAHF đã mở rộng thêm nhiều nơi mới mà tôi chưa có dịp đến thăm.

Nhân việc Cha Dũng báo tin gia đình anh Tâm và quyết định của Cha trong việc tham gia CT CVKL, tôi ghi lại bài này với lòng biết ơn của tôi với Cha Dũng trong gần 15 năm qua đã giúp VINAHF chu đáo và tận tuỵ trong vai trò TNV VINAHF. Thay mặt cho BCH VINAHF, xin cám ơn tấm chân tình của Cha Dũng đã dành cho Hội VINHAHF và cho tôi. Hoàng và tôi không quên những chuyến đi cũng các Cha Dũng và các Cha để phục vụ người nghèo ở Kiên Giang, những ngày cứu trợ bà con trong vùng thiên tai, những chuyến đến viếng thăm gia đình các học sinh nghèo được CTHB giúp đỡ, đến thăm các gia đình làm ăn thành công trong CTCVKL, hay đến để chia sẻ niềm sung sướng với các gia đình được VINAHF xây nhà mới, và với những những buổi cơm trưa, cơm chiều thân mật. Tất cả đều là những kỷ niệm đẹp. 

Cũng như Cha, tôi nay đã về hưu, tuổi sống nhiều với quá khứ, và niềm hạnh phúc khi được nhớ lại những kỷ niệm đẹp với các hình ảnh cũ, sống lại “thời hồi đó” với những việc mình đã cùng nhau làm khi mình vẫn còn “thanh mi”. 

Vắng Cha Dũng VINAHF sẽ thu hẹp các CT ở Kiên Giang (bù lại việc mở rộng ở các vùng mới), vài CT VINAHF vẫn còn tiếp tục, nhưng sẽ ít có dịp cho tôi và Hoàng trở lại các nơi như: Hòa Điền, ấp Cờ Trắng, vùng biên giới Tà Teng – Giang Thành, Hòn Chông, Kiên Lương, nên ghi lại đây những kỷ niệm thật đẹp trong lịch sử xây dựng VINAHF với các Cha Dũng, Cha Trí, Cha Khuyến, … là những TNV tiên phong, giúp VINAHF học được rất nhiều trong việc phục vụ tha nhân, phục vụ người nghèo theo tinh thần Bác Ái qua các CT VINAHF triển khai tại đây.

Đúng như đức Daila Lama đã khuyên: “Hãy sống một cuộc sống thật tốt, xứng đáng để khi về già, chúng ta ngồi nhớ lại, thì sẽ thấy sung sướng thêm một lần nữa.” Và đó là niềm sung sướng của tôi mỗi khi nhớ lại các chuyến đi giúp người nghèo ở Kiên Giang với Cha Dũng khi mình có cơ hội và sức khoẻ. Với những niềm vui, hạnh phúc này trong tuổi về hưu, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến các Cha Dũng và các Cha ở Kiên Giang đã giúp cho tôi và Hoàng có nhiều niềm vui, những kỷ niệm thật đẹp, mà tôi sẽ không bao giờ quên.

Cầu chúc Cha Dũng luôn luôn Bình An, Hạnh Phúc trong một giai đoạn mới của cuộc đời, và rất mong sẽ gặp lại Cha ở một nơi nào đó để cùng nhắc nhau chuyện “hồi đó ở Kiên Giang”.